Kompleksowa terapia boreliozy

Czym jest borelioza?

Borelioza to groźne schorzenie wielonarządowe, które nieleczone może prowadzić nawet do trwałego kalectwa lub śmierci. Boreliozę wywołują cztery główne gatunki bakterii: Borrelia burgdorferi i Borrelia mayonii (występują głównie w USA) oraz Borrelia afzelii i Borrelia garinii (pojawiające się w Europie i Azji). Przenoszone są przez ukąszenie zakażonego kleszcza czarnonogiego (Ixodes pacificus).

Tylko niektóre ukąszenia kleszczy prowadzą do boreliozy. Ryzyko zachorowania jest tym większe, im dłużej kleszcz pozostaje przyczepiony do skóry. Infekcja z Lyme jest mało prawdopodobna, jeśli kleszcz pozostawał w ciele krócej niż 36–48 godzin.

Objawy boreliozy

Borelioza jest chorobą bardzo podstępną, ponieważ jej objawy mogą dotyczyć wielu obszarów, być bardzo niespecyficzne czy do złudzenia przypominać inne schorzenia. Ponadto symptomy boreliozy są różne i zwykle pojawiają się etapami.

Wczesne objawy – borelioza wczesna

W miejscu ukąszenia lub usunięcia kleszcza często pojawia się niewielki, czerwony guzek – podobny do powstającego po ukąszenia komara. Najczęściej ustępuje samoistnie po kilku dniach. To normalne zjawisko i nie wskazuje na chorobę z Lyme. W ciągu miesiąca od zakażenia mogą jednak wystąpić wczesne objawy boreliozy:

• Wysypka (3-30 dni po ukąszeniu): rozszerzający się czerwony obszar, który czasami zanika w środku, tworząc wzór zwany „okiem byka”.
• Rumień wędrujący: jest jedną z cech charakterystycznych boreliozy, chociaż rozwija się jedynie u 30% zakażonych. W ciągu kilku dni może rozprzestrzenić się na obszar do 30 cm. Zwykle nie powoduje swędzenia ani bólu, ale jego powierzchnia może być ciepła w dotyku. U niektórych zakażonych rumień pojawia się w więcej niż jednym miejscu na ciele.
• Inne objawy: gorączka, dreszcze, zmęczenie, bóle ciała (mięśni i stawów), ból głowy, sztywność karku i obrzęk węzłów chłonnych, limfocytoma boreliozowa, przedłużający się stan podgorączkowy lub wysoka gorączka.

Późniejsze objawy – borelioza późna (rozsiana)

• Bóle stawów: napady silnego bólu stawów i obrzęku (mogą szczególnie dotyczyć kolan, a ból może przenosić się z jednego stawu na drugi), sztywność stawów i pleców, drgawki, skrzypienie i trzaski w karku, mrowienie lub uczucie palenia.
• Problemy neurologiczne (tygodnie, miesiące, a nawet lata od zakażenia): dezorientacja lub trudności w myśleniu, zagubienie, zamroczenie, może rozwinąć się stan zapalny błon otaczających mózg (zapalenie opon mózgowych), zamazany obraz lub/i wrażliwość na światło, uczucie ucisku w oku, nagła utrata słuchu, tymczasowy paraliż jednej strony twarzy (porażenie Bella), drętwienie lub osłabienie kończyn oraz zaburzenia ruchu mięśni.
• Mniej powszechne objawy (kilka miesięcy od zakażenia): huśtawki nastrojów, poirytowanie, depresja, bóle klatki piersiowej, brzęczenie lub dzwonienie w uszach, choroba lokomocyjna, zaburzenia snu, problemy z sercem (np. nieregularne bicie serca, kołatania), zapalenie oka, zapalenie wątroby, silne osłabienie, chroniczna atrofia skóry właściwej, utrata wagi lub przybieranie na wadze, nieregularne miesiączkowanie, wrażliwość pęcherza moczowego lub zaburzenia jego pracy, rozstrój żołądka, bóle brzucha.

Czynniki ryzyka boreliozy

Do najczęstszych czynników ryzyka boreliozy należą:

• Spędzanie czasu na terenach zalesionych lub trawiastych.
• Odsłonięta skóra. Kleszcze łatwo przyczepiają się do nieosłoniętego ciała. Jeśli jesteś w miejscu, gdzie często występują kleszcze, chroń siebie i swoje dzieci, zakładając długie rękawy i spodnie z długimi nogawkami. Nie pozwól również swoim zwierzętom, aby wędrowały w wysokich chwastach i trawach.

Komplikacje nieleczonej boreliozy

Nieleczona choroba z Lyme może powodować:

• Przewlekłe zapalenie stawów (zapalenie stawów z Lyme), szczególnie w obrębie kolana.
• Objawy neurologiczne, takie jak porażenie twarzy i neuropatia.
• Zaburzone funkcje poznawcze, takie jak osłabienie pamięci.
• Zaburzenia rytmu serca.

Zapobieganie boreliozie

• Najlepszym sposobem zapobiegania boreliozie jest unikanie obszarów, na których żyją kleszcze – zwłaszcza zalesionych, krzaczastych obszarów z wysoką trawą.
• Na terenach zalesionych lub trawiastych noś buty, spodnie z długimi nogawkami wsunięte w skarpetki, koszulę z długimi rękawami, czapkę i rękawiczki. Staraj się trzymać szlaków i unikać przechodzenia przez niskie krzaki i wysoką trawę. Trzymaj psa na smyczy.
• Używaj środków odstraszających owady o stężeniu wynoszącym 20% lub więcej. Rodzice powinni nakładać repelenty na swoje dzieci, unikając rąk, oczu i ust. Pamiętaj, że repelenty chemiczne mogą być toksyczne, więc postępuj zgodnie z instrukcjami. Nałóż produkty na odzież lub kup wstępnie impregnowaną odzież.
• Postaraj się jak najlepiej zabezpieczyć swoje podwórko. Koś trawnik regularnie. Starannie układaj drewno w suchych, nasłonecznionych miejscach, aby zniechęcić gryzonie przenoszące kleszcze.
• Sprawdź odzież i ciało pod kątem obecności kleszczy. Zachowaj szczególną czujność po spędzeniu czasu na terenach zalesionych lub trawiastych. Kleszcze często nie są większe niż główka szpilki, więc może nie być łatwo je zauważyć.
• Po wejściu do domu warto wziąć prysznic. Kleszcze często pozostają na skórze przez wiele godzin, zanim się przyczepią. Woda i mydło mogą usunąć nieprzylegające kleszcze.
• Jeśli zauważysz kleszcza, jak najszybciej usuń go pęsetą. Delikatnie chwyć kleszcza w pobliżu głowy. Nie ściskaj ani nie miażdż, ale ciągnij ostrożnie i równomiernie, ewentualnie delikatnie kręcąc zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Po usunięciu całego kleszcza możesz wysłać go do zbadania, wyrzuć go, umieść w alkoholu lub spłukaj w toalecie. Następnie nałóż środek antyseptyczny na miejsce ukąszenia.
• Nie zakładaj, że jesteś odporny. Na boreliozę można zachorować więcej niż raz.

Diagnostyka boreliozy

Testy laboratoryjne, mające na celu identyfikację przeciwciał przeciwko bakteriom, mogą pomóc w potwierdzeniu lub wykluczeniu diagnozy. Testy te są najbardziej wiarygodne kilka tygodni po infekcji. Po tym czasie organizm ma czas na wytworzenie przeciwciał.

• Test immunosorbentu związanego z enzymami (ELISA): Test stosowany do wykrywania boreliozy najczęściej, ale ponieważ czasami może dawać fałszywie dodatnie lub ujemne wyniki, nie jest używany jako jedyna podstawa do diagnozy.
• Test Western-Blot: Jeśli test ELISA jest pozytywny, w celu potwierdzenia diagnozy jest wykonywany zwykle test Western-Blot. W tym dwuetapowym podejściu wykrywane są przeciwciała przeciwko kilku białkom B. burgdorferi.

Zdarza się, że i ten test zawodzi, wówczas należy postępować zgodnie z zaleceniami lekarza

Schemat laboratoryjnej diagnostyki boreliozy

Czy masz boreliozę?

Wiele osób chorujących na boreliozę zostaje błędnie zdiagnozowanych. Poniższa lista objawów pomaga ocenić prawdopodobieństwo boreliozy na podstawie typowych objawów.
Uwaga! Ankieta nie jest narzędziem do samodzielnej diagnostyki. Pewną diagnozę może postawić wyłącznie lekarz

Leczenie boreliozy

W leczeniu boreliozy stosuje się antybiotyki. Powrót do zdrowia będzie szybszy, im szybciej rozpocznie się leczenie.

1. ANTYBIOTYKI

Antybiotyki doustne: Są to standardowe metody leczenia we wczesnym stadium choroby z Lyme. Zazwyczaj stosuje się doksycyklinę dla dorosłych i dzieci powyżej 8. roku życia, amoksycylinę lub cefuroksym dla dorosłych, młodszych dzieci oraz kobiet w ciąży lub karmiących piersią. Zwykle zaleca się 14–21-dniową kurację antybiotykową, ale niektóre badania sugerują, że terapie trwające od 10 do 14 dni są równie skuteczne.

Antybiotyki dożylne: Jeśli choroba obejmuje ośrodkowy układ nerwowy, lekarz może zalecić dożylne leczenie antybiotykiem przez 14–28 dni. Jest to skuteczne w eliminowaniu infekcji, chociaż może minąć trochę czasu, zanim objawy ustąpią. Dożylne antybiotyki mogą powodować skutki uboczne, w tym obniżenie liczby białych krwinek, biegunkę lub zakażenie innymi antybiotykoopornymi organizmami, niezwiązanymi z boreliozą.

2. METODA ILADS

W terapii ILADS nie zwleka się z leczeniem do pojawienia się objawów choroby. Zdaniem specjalistów ILADS możliwe poważne skutki przewlekłe są bardzo prawdopodobne już od początku. Stosowane w terapii ILADS leczenie opiera się na podawaniu dużych dawek antybiotyków przez dłuższy czas, aż do ustąpienia objawów, oraz jeszcze przynajmniej 2–4 miesięcy po ich ustąpieniu, aby wyeliminować formy przetrwalnikowe bakterii.

Specjaliści terapii ILADS zakładają, że w zakażonym organizmie bytują bakterie w różnych formach, między innymi w formie cyst, co pozwala na swobodne przetrwanie standardowej terapii antybiotykowej i kolejne nawroty choroby, gdy przestajemy brać antybiotyki.

Najczęściej pacjent otrzymuje antybiotyki doustne, w dawkach wyższych od standardowych. Stosowanie metody ILADS powinno być uzupełnione odpowiednią dietą oraz zestawem probiotyków, witamin i mikroelementów.

3. MEDYCYNA ALTERNATYWNA

Oprócz antybiotykoterapii, w związku z dużą odpornością bakterii, polecane jest stosowanie ziół. Jedne z najbardziej skutecznych ziół to czystek i brodziuszka wiechowata, ale aby właściwie dobrać terapię ziołami, należy skonsultować się ze specjalistą. Niewłaściwie stosowane mogą prowadzić np. do silnych reakcji alergicznych.

Inna opcja to biorezonans – nieinwazyjna terapia, polegająca na umieszczaniu elektrod na skórze w celu diagnozy i leczenia. Elektrody są podłączone do urządzenia Bicom, które sprawdza długości fal energii pochodzących z ciała, a następnie przetwarza drgania patologiczne w drgania terapeutyczne, przywracające organizm do stanu równowagi.

Kiedy udać się do lekarza?

Na to pytanie trudno odpowiedzieć jednoznacznie. Jedni specjaliści zalecają rozpoczęcie profilaktycznie terapii antybiotykami od razu po ugryzieniu kleszcza, inni – dopiero, gdy wystąpi rumień wędrujący. Jednak jeśli rumień występuje tylko u ok. 30% zakażonych, ryzyko, że pozwolimy chorobie się rozprzestrzenić, jest duże. Dlatego, gdy uważasz, że zostałeś ugryziony przez kleszcza – szczególnie jeśli mieszkasz na obszarze, gdzie borelioza jest powszechna – skontaktuj się z lekarzem, nawet jeśli objawy ustąpią. Brak objawów nie oznacza, że choroba ustąpiła. Nieleczona choroba z Lyme może rozprzestrzeniać się na inne części ciała przez kilka miesięcy lub lat po zakażeniu, powodując zapalenie stawów i problemy z układem nerwowym. Kleszcze mogą również przenosić inne choroby, tzw. koinfekcje, które często są bardziej niebezpieczne od samej boreliozy.