Bariatria (zmniejszanie żołądka bez operacji)

Zmniejszanie żołądka balonem

Zmniejszanie żołądka tą metodą polega na założeniu specjalnego balonu do żołądka drogą endoskopową. Balon do objętości około 700 ml jest wypełniony płynem i/lub powietrzem, co zmniejsza maksymalną objętość żołądka. Dzięki temu , znacznie wcześniej osiąga uczucie sytości i ogranicza ilość spożywanych pokarmów.

Wprowadzenie do żołądka balonu odbywa się techniką endoskopową, dzięki czemu nie powoduje powstawania blizn i nie wymaga wykonywania nacięć na ciele pacjenta. Cała procedura około 20–30 minut.

Dla kogo zmniejszanie żołądka balonem?

Zastosowanie balonu jest metodą polecaną przede wszystkim pacjentom ze niewielką otyłością. To rozwiązanie również dla chorych, u których ryzyko powikłań oraz współistnienie poważnych chorób wyklucza bardziej inwazyjne techniki operacyjne. Zmniejszenie żołądka balonem może być stosowane również u otyłych osób (z BMI >60), które przygotowują się do zabiegu bariatrycznego.

Balon żołądkowy to rozwiązanie w pełni odwracalne i tymczasowe – musi zostać usunięty gastroskopowo po około 6 miesiącach. To czas, w którym warto wypracować zdrowe nawyki, takie jak: regularne, dobrze zbilansowane posiłki (6-7 razy dziennie) i aktywność fizyczna. Kolejne założenie balonu można podjąć za kilka miesięcy.

Przeciwskazania do założenia balonu żołądkowego

Wśród przeciwskazań do zastosowania balonu żołądkowego wymienia się:

• choroby wątroby,
• operacje gastryczne,
• patologie przewodu pokarmowego (np. przepuklina rozworu przełykowego, choroba wrzodowa żołądka, zapalenie przełyku III i IV stopnia, choroba Leśniowskiego-Crohna, żylaki przełyku),
• choroby nowotworowe,
• zaburzenia umysłowe i poznawcze,
• bulimia, anoreksja i inne zaburzenia odżywiania,
• uzależnienia,
• stałe stosowanie leków przeciwzakrzepowych oraz przeciwzapalnych,
• ciąża, okres karmienia lub podejmowanie starań o zajście w ciążę.

Efekty założenia balonu żołądkowego

Po zabiegu przez kilka dni mogą występować nudności i wymioty, które mają charakter przejściowy i ustępują samoistnie. Po tym okresie dozwolone jest spożywanie każdego rodzaju posiłków, jednak w mniejszych ilościach. Nie zaleca się spożywania napojów gazowanych oraz leków w formie tabletek musujących. Po spożyciu zbyt obfitego posiłku mogą pojawić się nudności, a nawet wymioty. Podejmowanie aktywności fizycznej po zabiegu jest wręcz, kategorycznie zabronione są jedynie nurkowanie i latanie samolotem, związane ze zmianami ciśnień.

Efekty obecności balonu w żołądku odczuwalne są już podczas pierwszego posiłku, ponieważ uczucie sytości osiąga się szybciej. Długofalowe korzyści to utrata nadmiaru masy około 32%, uzależniona w znacznym stopniu od jakości spożywanych pokarmów.

Endoskopowe zmniejszanie żołądka (ESG, endoskopowa gastroplastyka, overstitch, zszycie)

Endoskopowe zmniejszanie żołądka przeprowadzane jest bez nacinania powłok jamy brzusznej, przez gastroskop. Zabieg jest przeprowadzany w znieczuleniu ogólnym. Najpierw wykonywana jest gastroskopia, która pozwala na dokładną ocenę stanu żołądka. Następnie lekarz zszywa ścianę narządu kilkoma piętrami szwów, co prowadzi do znacznego zmniejszenia objętości narządu. Cała procedura trwa około 60 min.

Przygotowanie do zabiegu ESG obejmuje wykonanie badań laboratoryjnych (morfologia, jonogram, poziom glikemii na czczo, a w przypadku chorób tarczycy – również poziom hormonów fT3, fT4, TSH). Na ESG należy przybyć na czczo (minimum 6 godzin bez jedzenia i picia).

Dla kogo endoskopowe zmniejszanie żołądka?

Endoskopowa gastroplastyka to metoda polecana dla pacjentów z otyłością I i II stopnia (BMI 30-40), gdyż w tej grupie przynosi najlepsze rezultaty. W opublikowanych badaniach całkowita utrata masy ciała i procentowa wielkość utraty nadmiernej masy ciała w grupie pacjentów leczonych ESG wynosiły: 17,5 kg i 60%. Dzięki takim wynikom skuteczność ESG jest porównywana z efektami inwazyjnych operacji bariatrycznych. W przypadku otyłości olbrzymiej (BMI >40) oraz nadwagi (BMI 27-30) wskazania do ESG są indywidualnie.

Efektem zabiegu overstitch jest zmniejszenie objętości żołądka o około 60%. Finalny wynik jest zależny w znacznym stopniu od przestrzegania zaleceń dietetycznych. Jest to zabieg bezpieczny, co potwierdzają badania naukowe z USA. Ich autorzy na podstawie analizy 1859 operacji tą metodą ocenili profil bezpieczeństwa ESG jako wyniosło 2,2% (w porównaniu do 16% w przypadku operacji laparoskopowych). Nie odnotowano zgonów.

ESG – przeciwwskazania do zabiegu

Wśród przeciwskazań do endoskopowego zmniejszania żołądkowa wymienia się:

• choroby przełyku (zwężenie, żylaki, zapalenie, czynna choroba wrzodowa),
• niewyrównana cukrzyca,
• zaburzenia endokrynologiczne,
• ciąża,
• stałe stosowanie leków przeciwzakrzepowych oraz przeciwzapalnych,
• ciężki ogólny stan pacjenta,
• uzależnienia,
• brak woli do zmiany nawyków żywieniowych i zmiany trybu życia.

Po zabiegu mogą wystąpić drobne dolegliwości, w postaci nudności i bólu brzucha, które ustępują samoistnie ciągu 1-2 dni po zabiegu. Z reguły już po tygodniu można wrócić do aktywności zawodowej. Zabronione jest wyłącznie podnoszenie ciężkich przedmiotów przez około 4-6 tygodni od zabiegu ESG.

Źródła:

1. 1. de Moura DTH, de Moura EGH, Thompson CC. Endoscopic sleeve gastroplasty: From whence we came and where we are going. World J Gastrointest Endosc. 2019 May 16;11(5):322-328. doi: 10.4253/wjge.v11.i5.322. PMID: 31205593; PMCID: PMC6556490.
2. Jalal MA, Cheng Q, Edye MB. Systematic Review and Meta-Analysis of Endoscopic Sleeve Gastroplasty with Comparison to Laparoscopic Sleeve Gastrectomy. Obes Surg. 2020 Jul;30(7):2754-2762. doi: 10.1007/s11695-020-04591-4. PMID: 32304011.
3. Singh S, Hourneaux de Moura DT, Khan A, Bilal M, Ryan MB, Thompson CC. Safety and efficacy of endoscopic sleeve gastroplasty worldwide for treatment of obesity: a systematic review and meta-analysis. Surg Obes Relat Dis. 2020 Feb;16(2):340-351. doi: 10.1016/j.soard.2019.11.012. Epub 2019 Dec 10. PMID: 31932205; PMCID: PMC7009311.
4. de Moura DTH, Barrichello S Jr, de Moura EGH, de Souza TF, Dos Passos Galvão Neto M, Grecco E, Sander B, Hoff AC, Matz F, Ramos F, de Lima JHF, Teixeira L, Dib V, Falcão M, Potti H, Baretta G, Jirapinyo P, Thompson CC. Endoscopic sleeve gastroplasty in the management of weight regain after sleeve gastrectomy. Endoscopy. 2020 Mar;52(3):202-210. doi: 10.1055/a-1086-0627. Epub 2020 Jan 15. PMID: 31940667.