Operacyjne leczenie nietrzymania moczu

Co to jest leczenie nietrzymania moczu z użyciem taśm?

Leczenie nietrzymania moczu za pomocą taśm (np. taśm TVT ? Tension-free Vaginal Tape) jest jedną z najczęściej stosowanych metod chirurgicznych w przypadku wysiłkowego nietrzymania moczu u kobiet. Jest to procedura minimalnie inwazyjna, która polega na umieszczeniu cienkiej taśmy pod cewką moczową, co ma na celu jej unieruchomienie i zapobieganie nietrzymaniu moczu w czasie wysiłku.

Leczenie nietrzymania moczu za pomocą taśm ma na celu poprawę kontroli nad oddawaniem moczu poprzez stabilizację cewki moczowej. Jest to szczególnie skuteczne w przypadku wysiłkowego nietrzymania moczu, czyli sytuacji, w której dochodzi do niekontrolowanego wycieku moczu podczas wysiłku fizycznego, kaszlu, kichania czy śmiechu. Taśma ma na celu wzmocnienie struktur podtrzymujących cewkę moczową i zapobieganie jej opadaniu.

Operacyjne leczenie nietrzymania moczu polega na wprowadzeniu pod środkowy odcinek cewki moczowej specjalnej taśmy. Jest ona mocowana w taki sposób, by unosiła cewkę moczową i podpierała ją, ograniczając jej nadmierną ruchomość. Taśma wykonana jest najczęściej z materiału syntetycznego, choć jest możliwe również użycie taśmy z tkanki własnej pacjentki (powięzi).

Jak przebiega operacyjne leczenie nietrzymania moczu?

Operacyjne leczenie nietrzymania moczu może przebiegać według 3 metod, które różnią się umiejscowieniem specjalnych taśm. Najczęściej stosowana jest metoda polegająca na wprowadzeniu taśm podcewkowych poprzez nacięcia w pachwinach (TOT – atrans obturator tape). Pozostałe metody zakładają założenie taśmy nad spojeniem łonowym (TVT – tension free vaginal tape) lub za spojeniem łonowym (IVS – intravaginal sling).

Zabieg wysiłkowego nietrzymania moczu za pomocą taśm przeprowadza się zwykle w znieczuleniu miejscowym. Wykonywany jest przez pochwę i polega na zrobieniu w odpowiednich miejscach niewielkich nacięć, które umożliwią wprowadzenie taśmy. Użyte podczas zabiegu taśmy wrastają w tkanki, wspomagając produkcję kolagenu. Dzięki temu wzmacniają pęcherz moczowy, chroniąc przed wyciekaniem moczu. Cała procedura trwa około 30 minut.

Jakie są efekty leczenia nietrzymania moczu za pomocą taśm?

Leczenia nietrzymania moczu taśmą daje następujące efekty:

1. Poprawa kontroli nad oddawaniem moczu – większość pacjentek zauważa znaczną poprawę w kontrolowaniu wypływu moczu podczas aktywności fizycznej, kaszlu czy kichania.

2. Wysoka skuteczność – procedura ma wysoką skuteczność, z około 80-90% pacjentek doświadczających poprawy lub pełnej poprawy objawów nietrzymania moczu.

3. Minimalny ból i szybki powrót do zdrowia – zabieg jest przeprowadzany w znieczuleniu miejscowym, a czas rekonwalescencji jest stosunkowo krótki. Większość pacjentek wraca do codziennych aktywności po kilku dniach do tygodnia.

4. Mniejsze ryzyko powikłań – metoda ta jest stosunkowo bezpieczna, chociaż jak każda operacja, może wiązać się z pewnym ryzykiem, takim jak infekcje, uszkodzenie tkanek, ból lub dyskomfort związany z obecnością taśmy.

5. Długotrwałe efekty – po kilku latach efekt taśmy może nieco osłabnąć, ale u większości pacjentek poprawa utrzymuje się przez wiele lat.

6. Niskie ryzyko nawrotu problemu – w porównaniu do innych metod chirurgicznych, ryzyko nawrotu objawów po leczeniu taśmą jest stosunkowo niskie.

Zwykle w ciągu 48 godzin od zabiegu odczuwalna jest wyraźna poprawa w zakresie nietrzymania moczu. Jak wynika z badań jednej z firm produkujących taśmy, całkowite ustąpienie nietrzymania moczu, po około dwóch tygodniach, uzyskuje się u ok. 80% kobiet. U 16% z pozostałych kobiet poddanych zabiegowi nastąpiła znacząca poprawa.

Kiedy wykonać zabieg leczenia nietrzymania moczu za pomocą taśm?

Zabieg leczenia nietrzymania moczu za pomocą taśm (np. TVT, TOT) jest wskazany w przypadku kobiet cierpiących na wysiłkowe nietrzymanie moczu (WNM), które nie reagują na inne metody leczenia, takie jak zmiany stylu życia, rehabilitacja mięśni dna miednicy czy farmakoterapia. Decyzja o wykonaniu zabiegu powinna być dokładnie przemyślana i poprzedzona odpowiednimi badaniami oraz konsultacją z lekarzem specjalistą, najczęściej ginekologiem urologicznym. Wskazania do zabiegu obejmują:

1. Wysiłkowe nietrzymanie moczu (WNM)

Zabieg jest najczęściej wykonywany u kobiet z wysiłkowym nietrzymaniem moczu, gdzie dochodzi do niekontrolowanego wycieku moczu w wyniku zwiększonego ciśnienia w jamie brzusznej (np. przy kaszlu, kichaniu, bieganiu, podnoszeniu ciężkich przedmiotów). Jeśli inne metody leczenia, takie jak zmiana stylu życia, ćwiczenia Kegla, czy leki, nie przyniosły wystarczającej poprawy, chirurgiczne leczenie może być rozważone.

2. Brak poprawy po leczeniu zachowawczym

Zabieg taśmą jest zwykle rozważany, jeśli:

• Ćwiczenia mięśni dna miednicy (np. ćwiczenia Kegla) nie przynoszą poprawy.
• Leki przeciwko nietrzymaniu moczu nie przynoszą oczekiwanych rezultatów.
• Zmiana stylu życia (np. zmniejszenie masy ciała, unikanie substancji drażniących pęcherz) nie wystarcza.

3. Poważne objawy nietrzymania moczu

Jeśli nietrzymanie moczu poważnie wpływa na jakość życia pacjentki (np. ogranicza codzienne aktywności, prowadzi do społecznej izolacji lub poczucia wstydu), zabieg chirurgiczny może stanowić skuteczną opcję leczenia.

4. Przewlekłe nietrzymanie moczu, gdy inne metody zawodzą

W przypadku przewlekłego wysiłkowego nietrzymania moczu, które występuje przez dłuższy czas i nie odpowiada na leczenie zachowawcze, zabieg może stanowić ostateczne rozwiązanie.

5. Wskazania anatomiczne

Zabieg taśmą jest także stosowany w przypadku obecności problemów anatomicznych, takich jak osłabienie więzadeł i mięśni dna miednicy, co może prowadzić do nietrzymania moczu. Cewka moczowa nie jest wystarczająco podtrzymywana, a taśma może pomóc ją stabilizować.

6. Brak przeciwwskazań medycznych

Przed zabiegiem lekarz musi ocenić ogólny stan zdrowia pacjentki. Zabieg nie jest wskazany, jeśli istnieją przeciwwskazania, takie jak:

• Ciężkie choroby serca, wątroby czy nerek.
• Aktywne infekcje układu moczowego.
• Złośliwe nowotwory w obrębie miednicy.
• Ciąża (zabieg nie jest wykonywany w ciąży).

7. Po konsultacji z lekarzem

Wszystkie decyzje dotyczące leczenia nietrzymania moczu, w tym wykonania zabiegu z użyciem taśmy, muszą być poprzedzone szczegółową oceną stanu zdrowia pacjentki, diagnostyką (np. badanie urodynamiczne, cystoskopia) oraz omówieniem potencjalnych ryzyk i korzyści z zabiegu. Lekarz podejmuje decyzję na podstawie indywidualnych potrzeb pacjentki, jej stanu zdrowia i nasilenia objawów.

Do przeciwwskazań przeprowadzenia zabiegu z użyciem taśm na nietrzymanie moczu należą natomiast: infekcja pochwy, upławy, ogólny stan zapalny z gorączką, miejscowo występowanie stanu zapalnego, zmian ropnych, ciąża, nieprawidłowe wyniki badań np.: cytologii, badania ogólnego moczu, stosowanie niektórych grup leków: przeciwkrzepliwych, fotowrażliwych oraz skłonność do tworzenia bliznowców.

Jak wygląda rekonwalescencja po zabiegu leczenia nietrzymania moczu?

Zabieg wysiłkowego nietrzymania moczu wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym, więc sama procedura jest bezbolesna. Po zabiegu może natomiast pojawić się odczucie bólu lub pieczenia. W takich sytuacjach wystarczy zastosować przepisane przez lekarza środki przeciwbólowe.

Zabieg jest minimalnie inwazyjny, więc czas rekonwalescencji jest stosunkowo krótki. Pacjentka zwykle może wrócić do codziennych aktywności po kilku dniach do tygodnia. Zaleca się unikanie ciężkich ćwiczeń fizycznych przez kilka tygodni po operacji.

Przez około miesiąc po zabiegu należy powstrzymać się od aktywności fizycznej, zwłaszcza ćwiczeń siłowych, forsownych treningów czy podnoszenia masywnych rzeczy. Wstrzemięźliwość seksualna jest zalecana przez co najmniej 6 tygodni od zabiegu.