Torbiel pilonidalna (torbiel włosowa)

Torbiel włosowa – jak wygląda?

Torbiel pilonidalna to występującą często choroba przewlekła zapalna, umiejscowiona powyżej odbytu, w szparze międzypośladkowej. Pierwszym objawem torbieli pilonidalnej jest pojawienie się bolącego guza. Umiejscowienie sprawia, że okresowo dochodzi do namnażania się w niej bakterii, co powoduje w miejscu tworzenia się zmiany stan zapalny, obrzęk, zaczerwienienie i ból, gorączkę oraz w przypadku otwarcia się przetoki skórnej – wyciek ropnej treści o nieprzyjemnym zapachu. Z czasem procesy zapalne stają się coraz częstsze, a torbiel – bardziej rozległa.

Zdarza się również, że torbiel włosowa ma charakter bezobjawowy – bez stanów zapalnych i wycieków. Długotrwałe zablokowanie ujścia torbieli może prowadzić do zakażenia i powstania ropnia, powodującego obrzęk, ból, zaczerwienienie, swędzenie, gorączkę i nieprzyjemny zapach w okolicy schorzenia.

Skąd się bierze torbiel pilonidalna?

Przyczyny powstawania torbieli pilonidalnej nie są jasne. Najczęściej jako przyczynę wskazuje się zablokowanie mieszków włosowych w środkowej linii dolnej części pleców i wrastanie włosów w głąb skóry. Prowadzi to do cyklu zapalnego i infekcji, która następnie powoduje powstanie ropnia i rany przewlekłej. Stan zapalny rozprzestrzenia się następnie na okoliczne tkanki.

Zapaleniu mogą sprzyjać warunki fizjologiczne w okolicy pośladkowej: ciepło, wilgoć, ograniczony dostęp powietrza, obecność bakterii beztlenowych, tarcie pośladków o siebie. Często po uformowaniu torbieli dochodzi również do powstawania przetok.

Potencjalne czynniki ryzyka powstania cysty pilonidalnej, to według specjalistów: płeć męska, genetyczne predyspozycje do trądziku, czyraków, zapalenia mieszków włosowych i torbieli łojowych, znaczne owłosienie okolicy pośladkowej i sztywna tekstura włosów, wzmożona potliwość, uraz okolicy kości ogonowej, częste i długotrwałe przebywanie w pozycji siedzącej, a także otyłość, palenie papierosów i cukrzyca.

Na czym polega usuwanie torbieli pilonidalnej?

Rodzaj leczenia zależy od wielu czynników, w tym: stadium zaawansowania choroby, ogólny stan pacjenta, współwystępowanie innych chorób, a także preferencji chorego. Nie istnieje jednak żaden sposób skutecznego leczenia torbieli włosowej poza leczeniem chirurgicznym.

Leczenie chirurgiczne wykonywane jest poprzez nacięcie kanału, miejscowe oczyszczenie torbieli włosowej – poszerzenie ujścia zatoki włosowej i wyłyżeczkowanie kanału wraz z torbielą. Odsetek wyleczeń po zastosowaniu tej metody wynosi ok. 80-85%. Zabieg jest mało inwazyjny, dzięki czemu pozostaje niewielka rana, która szybko się goi.

Czy możliwy jest nawrót torbieli włosowej?

Nawroty torbieli pilonidalnych występują w ok. 30% przypadków. Z tego powodu istotne znaczenie ma wdrażanie działań profilaktycznych, takich jak regularna i dokładna higiena okolicy pośladkowej, usuwanie włosów w tym obszarze, unikanie długotrwałego siedzenia w jednej pozycji, utrzymywanie prawidłowej masy ciała, a także rezygnacja z obcisłych ubrań i bielizny.

Źródło: A. Dziki, A. Sygut Zatoka włosowa. Torbiel okolicy krzyżowo-guzicznej. W: Proktologia. Bielecki K, Dziki A (red.). Warszawa: PZWL, 2000.