Chirurgia ręki – rekonstrukcja i odbarczanie nerwów, ścięgien i wiązadeł

Zakres wykonywanych zabiegów

Szpital Mediqpol w Katowicach wykonuje operacje z zakresu chirurgii ręki, takie jak:

• operacja zespołu kanału nadgarstka/operacja cieśni nadgarstka,
• operacja zespołu rowka nerwu łokciowego,
• artroskopia nadgarstka i łokcia,
• rekonstrukcja nerwów w obrębie przedramienia,
• odbarczanie nerwów ręki, przedramienia i łokcia,
• rekonstrukcja ścięgien i wiązadeł nadgarstka,
• leczenie zmian zwyrodnieniowych nadgarstka,
• artroplastyka stawu międzypaliczkowego (PIP),
• hemi hamate artroplastyka,
• przeszczep kablowy.

Rekonstrukcje nerwów w zakresie ręki

Rekonstrukcja nerwów jest procesem złożonym i nierzadko wieloetapowym. Operację nerwu przeprowadza się pod mikroskopem w blokadzie splotu ramiennego i niedokrwieniu kończyny mankietem pneumatycznym. Kluczowy jest wybór metody leczenia, wynikający z czasu powstania urazu, jego poziomu oraz rozległości. Optymalne wyniki leczenia są osiągane w przypadku natychmiastowej naprawy uszkodzonego nerwu. Wpływ na finalny rezultat mają także wiek Pacjenta oraz choroby współistniejące.

W przypadku przecięcia nerwu, uszkodzeniu ulegają pęczki włókien nerwowych znajdujące się obwodowo w stosunku do miejsca urazu. Natomiast zakończenia nerwowe w kikucie bliższym nie ulegają degeneracji i są wykorzystywane w procesie naprawy nerwu. Warunkiem regeneracji jest tzw. właściwa adaptacja, czyli brak ubytku nerwu lub tkanek bliznowatych, uniemożliwiających przechodzenie włókien nerwowych między kikutami. Gdy pierwotne zeszycie kikutów nerwu jest niemożliwe, wykonuje się jego wtórną naprawę. Wówczas podczas leczenia operacyjnego odtwarza się ciągłość nerwu zszywając go lub uzupełniając ubytki przeszczepami fragmentu nerwu. Najczęściej do tego celu wykorzystywany jest nerw łydkowy.

W leczeniu uszkodzeń nerwowych, zwłaszcza zastarzałych bądź przy współistniejącym rozległym urazem okolicznych tkanek, trudno przewidzieć rezultat końcowy. Dzieje się tak, ponieważ odtworzenie ciągłości nerwu przez zespolenie jego końców jest tylko zapewnieniem odpowiednich warunków do jego samoistnej regeneracji.

Choć wśród specjalistów uznaje się, że szybkość regeneracji nerwu u osób niepalących przed 40. r. ż. wynosi około 1 mm na dobę, proces jest uzależniony od poziomu uszkodzenia. Może trwać od 8-12 miesięcy i nie przynieść przywrócenia funkcji uszkodzonego nerwu na poziomie sprzed urazu – nie zawsze włókna nerwowe podejmują skuteczną próbę regeneracji. Wówczas obserwuje się wyłącznie częściową poprawę czuciowo-ruchowym funkcji ręki.

Odbarczanie nerwów ręki, przedramienia i łokcia

Odbarczenie nerwu jest często operacją konieczną w leczeniu zaawansowanych schorzeń układu kostno-szkieletowego, takich jak zespół cieśni kanału nadgarstka czy neuropatia uciskowa nerwu strzałkowego wspólnego. Dochodzi wówczas do ucisku struktur otaczających nerw, co skutkuje bólem i doprowadza do uszkodzenia nerwu, obniżając ruchomość kończyny.

Wskazaniem do operacji odbarczenia nerwu jest niedokrwienie i osłabienie funkcji ruchowych w wyniku urazu, stanu zapalnego lub idiopatycznego. Najczęstszym objawem zachodzącego procesu uszkodzenia nerwu jest uczucie mrowienia, drętwienie, osłabienie siły mięśni i zaburzenia czucia. Odczucia te mogą nasilać się w określonych pozycjach ciała lub w trakcie wykonywania specyficznych czynności.

Operacja odbarczania nerwu ma na celu zminimalizować ucisk na nerw oraz tętnice spowodowany zwyrodnieniem, przerostem mięśni lub urazem. Zabieg najczęściej przeprowadzany jest w znieczuleniu przewodowym lub miejscowym, w pozycji leżącej. Operacja polega na przecięciu odpowiednich struktur, usunięciu ognisk martwiczych tkanek oraz fragmentów kości uciskających nerw. W ten sposób zostaje przywrócone prawidłowe ukrwienie nerwu, dzięki uzyskanie większej przestrzeni. Rana zamykana jest szwami, które są usuwane po 10-14 dniach po zabiegu.

Wypis do domu następuje najczęściej w dniu zabiegu. W okresie kilku tygodni po zabiegu pacjent powinien unikać nadmiernego przeciążania operowanej kończyny. Wskazane jest również wykonywanie ćwiczeń zaleconych przez fizjoterapeutę, które mają za zadanie stopniowo przywrócić ruchomość.

Rekonstrukcja ścięgien

Urazy ścięgien w większości przypadków są spowodowane urazem. Wyjątkiem są przewlekłe zapalenia, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów, w których ścięgno może zerwać się samoistnie. Jeśli ścięgna są uszkodzone, zwykle nie jest możliwe całkowicie zgięcie ani wyprostowanie palców, a zdolność przenoszenia ręki jest znacznie mniejsza. Do odpowiedniej diagnozy zwykle wystarczy specyficzny test czynnościowy, zdjęcia rentgenowskie są zalecane szczególnie w przypadku zamkniętych urazów.

Wybór metody leczenia ścięgien warunkowany jest typem i poziomem uszkodzeń, zakresem doznanych uszkodzeń innych struktur tkankowych oraz czasem, jaki upłynął od urazu. We wczesnym okresie pourazowym (zwykle do 4 tygodni) z reguły jest możliwe zeszycie kikutów przerwanego ścięgna. W przypadku dużych zniszczeń bądź urazów zastarzałych, rekonstrukcja wykonywana jest poprzez przeszczep ścięgna. Leczenie operacyjne, w zależności od rodzaju zabiegu i stanu pacjenta, wykonywane jest w znieczuleniu przewodowym lub ogólnym.

W przypadku leczenie uszkodzeń ścięgien nie zawsze jest możliwe przywrócenie całkowitej sprawności aparatu ręki. Ponadto finalny rezultat zabiegu w dużej mierze zależy od pooperacyjnej rehabilitacji operowanej ręki.